Zespół regionalny “Babiogórzanie – Polana Makowska” z Makowa Podhalańskiego, zespół “PotOCK” oraz grupa teatralna “Evviva l’Arte” z Jordanowa zostali wyróżnieni Nagrodami Starosty Suskiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego za rok 2022.
Wręczenie nagród miało miejsce podczas 51. sesji Rady Powiatu Suskiego VI kadencji, która odbyła się 25 maja 2023 r. w Suchej Beskidzkiej, a o ich przyznaniu zadecydowała Kapituła Nagrody, w skład której wchodzą: Józef Bałos – przewodniczący kapituły, Starosta Suski, Jan Banaś – Przewodniczący Rady Powiatu Suskiego, Krzysztof Chudzik – członek Zarządu Powiatu Suskiego, Renata Babicz – przewodnicząca Komisji Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Rady Powiatu Suskiego i Janusz Kociołek – naczelnik Wydziału Promocji, Kultury, Sportu i Funduszy w Starostwie Powiatowym w Suchej Beskidzkiej.
Poniżej przedstawiamy informacje o tegorocznych laureatach:
Zespół „Babiogórzanie-Polana Makowska” założony został w 1983 r. (pod nazwą „Polana Makowska”) przez Urszulę Janicką-Krzywdę i Jana Moćko, nawiązując do istniejącego wcześniej (1968 r.) dziecięcego zespołu „Babiogórzanie” (stąd obecna nazwa, obowiązująca od 2014 r.). Pierwotnie działał przy Miejskim Ośrodku Kultury w Makowie Podhalańskim pod patronatem Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Makowianka”. Dzięki jej prezesowi Karolowi Górze członkowie zespołu zostali wyposażeni w kompletne stroje krakowskie i babiogórskie, odtworzono także pieczołowicie wzory, kroje i hafty charakterystyczne dla regionu w konsultacji z etnografami – dr U. Janicką-Krzywdą i Zdzisławem Szewczykiem. Z kolei program artystyczny prezentowany przez zespół był przygotowywany po konsultacjach z choreografem Janiną Kalicińską, etnomuzykologiem Aleksandrą Bogucką i etnografem dr U. Janicką-Krzywdą.
Obecnie zespół działa przy Miejskiej Bibibliotece Publicznej – Domu Kultury w Makowie Podhalańskim
Zespół “Babiogórzanie-Polana Makowska” prezentuje folklor górali babiogórskich i żywieckich, pieśni, tańce i obrzędy odtworzone z materiałów i zbiorów archiwalnych, będąc zespołem wielopokoleniowym, skupiającym tancerzy w wieku 5-85 lat. Od 1983 r. próby zespołu odbywają się w Domu Kultury w Makowie Podhalańskim.
Opiekunami zespołu są obecnie: Anna Kowalska-Wicherek (choreograf), Zbigniew Kowalski (kierownik zespołu, pełniący tę funkcję nieprzerwanie od 1996 r.) oraz Aleksander Nowak (kierownik muzyczny). Od 2020 r. kierownictwo zespołu poprzez badania terenowe prowadzone na terenie gminy i miasta Maków Podhalański stara się odwzorować właściwe stroje oraz miejscowy folklor muzyczny i taneczny.
Zespół „Babiogórzanie – Polana Makowska” podczas czterdziestu lat swojego istnienia stał się niekwestionowanym ambasadorem folkloru i dziedzictwa kulturowego Podbabiogórza, odnosząc liczne sukcesy na wielu imprezach tematycznych.
Niemal corocznie występuje na takich imprezach jak „Góralski Karnawał” w Bukowinie Tatrzańskiej, Konkurs Kapel, Instrumentalistów i Drużbów Weselnych „Druzbacka” w Podegrodziu, czy Konkurs Grup Obrzędowych „Żywieckie Gody” w Żywcu, zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia.
Wśród największych sukcesów zespołu w ostatnim okresie (od 2010 r. do obecnej chwili) można wymienić m in.:
- I miejsca grup kolędniczych podczas konkursu „Żywieckie Gody” w 2013 i 2016 r., I miejsca grupy śpiewaczej w Turnieju Muzyków Prawdziwych w Szczecinie oraz w Konkursie Śpiewu „Sordylki” w 2019 r., a także I miejsce Anny Kowalskiej-Wicherek wraz z synem Stanisławem w konkursie „Mistrz i uczeń” podczas konkursu „Druzbacka” w Podegrodziu w 2022 r.
- II miejsca grup kolędniczych podczas konkursu „Żywieckie Gody” w 2011, 2012, 2014, 2017, 2018, 2019 i 2022 r., II miejsce grupy kolędniczej podczas Góralskiego Karnawału w Bukowinie Tatrzańskiej w 2019 r. II miejsce w konkursie śpiewu grupowego podczas konkursu „Druzbacka” w Podegrodziu w 2012 r., II miejsce grupy śpiewaczej podczas Festiwalu Górali Polskich w Żywcu w 2014 r.
- III miejsca grup kolędniczych podczas konkursu „Żywieckie Gody” w 2010, 2020, 2021 i 2023 r., III miejsca grup kolędniczych podczas Góralskiego Karnawału w Bukowinie Tatrzańskiej w 2012, 2018 i 2020 r., III miejsca grupy śpiewaczej podczas konkursu „Druzbacka” w Podegrodziu w 2016 i 2017 r., III miejsce grupy śpiewaczej podczas Festiwalu Górali Polskich w Żywcu w 2015 r., a także III miejsce Anny Kowalskiej-Wicherek wraz z synem Stanisławem w konkursie „Mistrz i uczeń” podczas tego samego festiwalu w 2021 r.
Zespół “PotOCK” powstał w 2018 r. w wyniku spotkania muzyków z grupy „Body Mind Relation” z członkiniami zespołu regionalnego “Juzyna” z Zawoi. Połączyło ich wspólne tworzenie muzyki do widowiska teatralnego „Pamiętnik Babiej Góry”. Z jednorazowego projektu zrodziła się przyjaźń i zapał do wspólnej pracy.
Pod koniec 2018 r. “PotOCK” wydał swój pierwszy minialbum, a w 2019 przystąpił do tworzenia materiału na pierwszy krążek długogrający. Przełomowym czasem dla grupy okazał się rok 2020, kiedy to w czerwcu ukazała się jej debiutancka płyta „Z prądem”, promowana przez klip „Hej na ty Babi Górze”. Na płycie znalazły się nowe interpretacje tradycyjnych pieśni regionu babiogórskiego oraz innych regionów Karpat: Słowacji, Węgier, Ukrainy, Łemkowszczyzny i Podhala.
Obecnie w skład zespołu wchodzą: Julia Pacyga – wokal, Katarzyna Mętel – wokal, Magdalena Bania – wokal, Martyna Giertuga – wokal, Adam Kukla – gitara rytmiczna, wokal, Krzysztof Mędrala – perkusja, Krzysztof Kumorek – gitara elektryczna, Marek Nitoń – gitara basowa, Mieszko Krzyś – gitara elektryczna, wokal.
W 2021 r. zespół „PotOCK” został laureatem nagrody publiczności na festiwalu „Mikołajki Folkowe” w Lublinie, zaś w 2022 r. doszedł do półfinałów programu „Mam Talent” zachwycając jury swoimi występami. Obecnie zespół pracuje nad materiałem na swoją nową płytę równolegle koncertując w Polsce i za granicą.
Nowoczesne brzmienie zespołu wraz z niebanalnym i nowatorskim podejściem do wykorzystania elementów babiogórskiego folkloru przyczynia się do jego popularyzacji zwłaszcza wśród młodego pokolenia słuchaczy i jednocześnie promuje nasz region daleko poza jego granicami.
Teatr „Evviva l’arte” w formule koła teatralnego działa w Zespole Szkół im. Hugona Kołłątaja w Jordanowie od lat 80. XX w. Pierwszą jego opiekunką była polonistka Bożena Zając, do której dołączyły później Magdalena Stankiewicz i Magdalena Rapacz.
Obecnie koło teatralne prowadzą: Barbara Kasza, Monika Hopciaś, Ilona Krawczyk i Bożena Zając. Oprawę muzyczną przygotowuje absolwentka ZS im. H. Kołłątaja Hanna Zając, zaś scenografię tworzy nauczyciel-plastyk Jacek Lasa. Całemu przedsięwzięciu patronuje dyrektor Rafał Rapacz.
Dumą Teatru są absolwenci, dla których teatralna przygoda nie zakończyła się wraz z ukończeniem szkoły, lecz stała się sposobem na życie: Dominika Feiglewicz – obecnie aktorka Teatru im. Juliusza Słowackiego, czy Marek Gierat, twórca krakowskiej Sceny Perspektywa. Warto jednak podkreślić, że także ci absolwenci, którzy nie związali się zawodowo z teatrem, gdy tylko mogą przyjeżdżają na spektakle, przychodzą za kulisy, przeżywają występy młodszych kolegów, wspominają swoje role, często powtarzając, że była to wspaniała przygoda, świetna zabawa, ale i szkoła życia oraz szansa zdobycia ważnych umiejętności.
Przez kilkadziesiąt już lat działalności przygotowywane przez koło teatralne spektakle zawsze były istotnym punktem na mapie kulturalnych wydarzeń miasta i okolic. Każdy wystawiany spektakl ogląda ok. 500-600 osób, nie licząc uczniów szkoły. Wystawiono m.in. „Dom otwarty” Michała Bałuckiego, „Śluby panieńskie” Aleksandra Fredry, „Świętoszka” i ”Lekarza mimo woli” Moliera, „Trzy jednoaktówki” Antona Czechowa, „Poskromienie złośnicy” Williama Szekspira, „Upiora w kuchni” Patricka G. Clarka (Janusza Majewskiego), „Rewizora” Nikołaja Gogola, „Dziady” Adama Mickiewicza. Warto zauważyć, że są to pełnowymiarowe spektakle, trwające około dwóch godzin. Ostatnie jak dotąd przedstawienia teatru to „Don Gil w Zielonych Spodniach” Tirso de Moliny (maj 2022) i „Piękna Lucynda” Mariana Hemara (styczeń 2023), obydwa znakomicie przyjęte przez publiczność i pozytywnie recenzowane. Oprócz klasycznych sztuk teatralnych Koło przygotowało też wiele widowisk o charakterze okolicznościowym lub rocznicowym.
Teatr „Evviva l’arte” nie zwalnia tempa. Obecnie trwają prace nad dwoma kolejnymi wydarzeniami. Na czerwiec 2023 r. planowane jest przedstawienie na podstawie tekstów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, przede wszystkim „Teatrzyku Zielona Gęś”, tym razem organizowane we współpracy z Centrum Kultury i Biblioteką Miejską w Jordanowie, kolejny zaś „duży” spektakl teatralny, którego tytuł na razie pozostaje tajemnicą, ma się odbyć na początku roku 2024.