Zamek w Suchej Beskidzkiej jest najcenniejszym zabytkiem miasta i całego regionu. Jego początki wiążą się z osobą Kaspra Castiglione, krakowskiego złotnika włoskiego pochodzenia, który w 1554 r. kupił Suchą od Stanisława Słupskiego, a dziesięć lat później otrzymał polskie szlachectwo wraz z nazwiskiem „Suski”, przybranym właśnie od nazwy tej miejscowości. To właśnie Kasper Castiglione-Suski wzniósł w Suchej murowany, piętrowy dwór obronny, który pół wieku później został włączony w południowe skrzydło rozbudowanej przez Piotra Komorowskiego rezydencji.

Piotr Komorowski, przedstawiciel znanego, polskiego rodu, w którego władaniu znajdowała się w XVI w. m.in. cała Żywiecczyzna, a od XVI/XVII w. także Sucha i okolice, wskutek rodzinnego podziału majątku, jaki miał miejsce ok. 1608 r., został jedynym posiadaczem kompleksu dóbr ziemskich, położonego na zachód od Skawy w dolinie rzeki Stryszawki i jej dopływów, nazywanego odtąd „państwem suskim”. Centrum administracyjnym tego dominium został zamek w Suchej, przekształcony przez Komorowskiego we wspaniałą rezydencję, wzorowaną na krakowskiej siedzibie polskich królów, dzięki czemu do dzisiaj zwany jest potocznie „Małym Wawelem”. Kolejnej rozbudowy zamku dokonała na pocz. XVIII w. Anna Konstancja Wielopolska 2º voto Małachowska. Z tego okresu pochodzą m.in. dwie zamkowe wieże: południowo-wschodnia i południowo-zachodnia.

Po Suskich, Komorowskich i Wielopolskich kolejnymi właścicielami zamku zostali Braniccy. W 1845 r. dobra suskie kupił Aleksander Branicki, z którego nazwiskiem wiąże się zgromadzenie w zamkowych salach niezwykle cennej i bogatej kolekcji biblioteczno-muzealnej, systematycznie powiększanej aż do wybuchu II wojny światowej, kiedy to ostatni prywatny właściciel zamku, Juliusz Tarnowski (prawnuk A. Branickiego), wyjechał z okupowanego kraju. Niestety podczas zawieruchy wojennej znaczna część zbiorów uległa zniszczeniu, a pozostała – rozproszeniu po różnych archiwach i bibliotekach na terenie Polski.
W okresie Polski Ludowej zamek pełnił różne funkcje, niestety często zupełnie nie związane z jego zabytkowym charakterem. W latach 70-tych i 80-tych XX w. rozpoczęto prace remontowe i konserwatorskie mające przygotować obiekt do planowanego założenia tu filii Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu. Gdy prace te zostały wstrzymane, a zamek nadal niszczał, w 1996 r. władze miejskie Suchej Beskidzkiej podjęły decyzję o przejęciu zabytku. Od tej pory teren zamkowy całkowicie zmienił swe oblicze, a zakrojone na szeroką skalę prace remontowe sprawiły, że zarówno sama rezydencja, jak i jej otoczenie, odzyskały dawny blask i są obecnie centrum życia kulturalnego miasta. Dziś na zamku mają swa siedzibę takie instytucje, jak: Muzeum Miejskie Suchej Beskidzkiej, Miejski Ośrodek Kultury – Zamek wraz z galerią i Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii, znajduje się tu także hotel i stylowa restauracja.

Zamek zbudowany został z miejscowego kamienia łamanego i z cegły. Jego trzy skrzydła otaczają prostokątny dziedziniec. Najdalej wysuniętą na wschód część budowli, dość wyraźnie odrębna stylistycznie od pozostałej części kompleksu, z charakterystyczną, obłożoną od wschodu do wysokości drugiej kondygnacji łamanym kamieniem wieżą północno-wschodnią, stanowi pozostałość po dworze obronnym Kaspra Suskiego z 2. poł. XVI w.  Skrzydło południowe, dwupiętrowe, zamykają od strony parku wieże dobudowane do zasadniczej bryły w 1708 roku. Czwartą wieżą w kompleksie, usytuowaną  w narożniku skrzydła zachodniego, również dwupiętrowego, jest czworoboczna wieża zegarowa, do której przylega skrzydło północne, parterowe, nakryte dachem pulpitowym (znajdujące się tu pomieszczenia miały charakter gospodarczy). Oba dwupiętrowe skrzydła otwierają się do dziedzińca pięknym dwukondygnacyjnym krużgankiem arkadowym, który pozostaje swoistym symbolem suskiego „Małego Wawelu”.
W wieży zegarowej, na piętrze, znajduje się kaplica, którą Piotr Komorowski poświęcił swojemu patronowi. Zachowały się tutaj fragmenty oryginalnej polichromii z początku XVII wieku, przedstawiającej, umieszczone w prostokątnych obramieniach, sceny, przedstawiające tajemnice mszy świętej według żywota Pana Jezusa. Inny rodzaj dekoracji malarskiej kaplicy stanowią dekoracyjne kwatery z motywem ornamentu kandelabrowego i girland owocowo-kwiatowych.

Najbardziej reprezentacyjna i okazała jednocześnie zamkowa komnata (w całym zamku jest ok. 100 pomieszczeń) znajduje się na pierwszym piętrze skrzydła zachodniego. Nazywana jest salą „Rycerską” lub „Marszałkowską”. Nakryta jest belkowanym pułapem a prowadzą do niej, bezpośrednio z dziedzińca, kamienne schody. Jej ozdobę stanowi okazały, późnorenesansowy, wykonany z piaskowca kominek, w którego zwieńczeniu umieszczone zostały kartusze herbowe Piotra Komorowskiego i jego żony (herby: Korczak i Nowina). Uwagę zwraca bogate, manierystyczne zdobienie kominka (ornamenty liściasto-kwiatowe, konchy, maszkarony). Jest to jedna z najciekawszych tego typu realizacji w Polsce. Z zachowanych kilku innych kominków znajdujących się w komnatach skrzydła południowego (pomieszczenia Muzeum Miejskiego) najciekawszy wydaje się barokowy kominek z początku XVIII wieku (wykonany z gipsu i częściowo z drzewa), którego zwieńczenie wypełnia kartusz z herbem Starykoń (Wielopolskich) i festony owocowo-kwiatowe.

Park, ogród, otoczenie zamku.
Przylegający do zamku od strony południowej park zachował do dziś, w większości nie zmienione, założenie z pierwszej połowy XIX wieku, kiedy to nadano mu formę romantycznego parku krajobrazowego. Główny trakt komunikacyjny wytycza zewnętrzna droga obiegająca m.in. część ogrodową prowadzoną jeszcze do 1939 roku. Trakt ten prowadzi przez kamienny most arkadowy przerzucony nad nieckowatym, sztucznie utworzonym stawem.
Podczas spacerów po parku, na bocznych ścieżkach, napotkać możemy jeszcze kilka mniejszych kamiennych mostków. Z części ogrodowej, podchodzącej tarasami pod oranżerię i górę Jasień, można było przejść do zamkowego sadu, który zajmował półkowatą część zbocza nad zamkiem.

Budynek oranżerii powstał, w dzisiejszym kształcie, w latach sześćdziesiątych XIX w., a zaprojektowany został w stylu angielskiego neogotyku. Wcześniej była w tym miejscu oranżeria wystawiona jeszcze na początku XVIII w. przez Annę Konstancję Wielopolską, za czasów której rozbudowany z rozmachem ogród utrzymany był zgodnie z regułami obowiązującymi dla tego typu założeń w dobie baroku. Jako ciekawostkę można potraktować informację, że owoce cytrusowe wyrosłe w suskiej oranżerii trafiały w XVIII wieku na rynek krakowski, co przynosiło Wielopolskim wymierny zysk. Jak wynika z dokumentów rosło tu wówczas ponad 1200 drzewek (cytrynowych, pomarańczowych i figowych).

Muzeum Miejskie Suchej Beskidzkiej
Pierwsze piętro południowego skrzydła zamku zajmują pomieszczenia Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej, samorządowej instytucji kultury, powstałej w 2007 r. decyzją Rady Miejskiej w Suchej Beskidzkiej. W Muzeum można obejrzeć m.in. ekspozycje poświęcone historii miasta i regionu, znaleziskom archeologicznym pozyskanym podczas budowy sztucznego zbiornika na Skawie – Jeziora Mucharskiego, a także przekazane suskiej placówce zbiory zgromadzone przez Fundację “Czartak” Muzeum im. E. Zegadłowicza w Gorzeniu Górnym – zwłaszcza cenną galerię malarstwa i grafiki polskich artystów z przełomu XIX i XX w.

Częścią Muzeum Miejskiego jest ekspozycja etnograficzna, stworzona i przez wiele lat prowadzona przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Suskiej, usytuowana w stojącym na skraju parku tzw. „Domku Ogrodnika”, który wchodził wcześniej w skład całego zespołu obiektów tworzących gospodarcze zaplecze zamku. Murowany z kamienia i cegły, otynkowany budynek pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku. Przykrywa go wysoki, siodłowy, gontowy dach z naczółkami. We wnętrzu budynku drewniany belkowany strop, a końce belek pułapowych widoczne są na zewnątrz, pod dachem.
Ekspozycja obrazuje życie codzienne, kulturę materialną i duchową mieszkańców tej ziemi – Górali Babiogórskich i Górali Żywieckich – sprzed stu i więcej lat. Można tu obejrzeć m.in.: zaaranżowane wnętrze chaty z przeł. XIX i XX w., z komorą i izbą mieszkalną, w których znalazły się narzędzia codziennego użytku i sprzęty domowe, zrekonstruowany szałas pasterski wraz z wyposażeniem i odtworzoną przydrożna kapliczka, o charakterystycznej dla tego terenu konstrukcji, prezentująca miejscową, małą architekturę sakralną.

Pozostała część ekspozycji podzielona została na działy tematyczne poświęcone podstawowym, w przeszłości, zajęciom miejscowej ludności: tkactwu i obróbce włókna (głównym jej eksponatem jest odrestaurowany, liczący 200 lat warsztat tkacki), kowalstwu i obróbce żelaza (częściowo zrekonstruowana kuźnia z 1. poł. XIX w. przeniesiona z Zawoi), rzemiosłu i obróbce drewna oraz rolnictwu.
Oprócz wymienionych urządzone są jeszcze dwie części: prezentująca sprzęt służący do przygotowania pożywienia i obróbki żywności i druga, na którą składają się wytwory rękodzieła ludowego z Suchej i okolic.