Zespół regionalny “Cieślica” z Zawoi, Stanisław Bednarz oraz Tadeusz Uczniak z Jordanowa to laureaci Nagród Starosty Suskiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego za rok 2023. Tytuł Mecenasa Kultury Powiatu Suskiego otrzymała w tym roku Szkoła Muzyczna I stopnia w Suchej Beskidzkiej.

Wręczenie nagród i okolicznościowej statuetki dla mecenasa kultury odbyło się podczas ostatniej, LXII sesji Rady Powiatu Suskiego VI kadencji, która miała miejsce 27 marca 2024 r. w Suchej Beskidzkiej, a o ich przyznaniu zadecydowała Kapituła Nagrody, w skład której wchodzą: Józef Bałos – przewodniczący kapituły, Starosta Suski, Jan Banaś – Przewodniczący Rady Powiatu Suskiego, Krzysztof Chudzik – członek Zarządu Powiatu Suskiego, Renata Babicz – przewodnicząca Komisji Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Rady Powiatu Suskiego i Janusz Kociołek – naczelnik Wydziału Promocji, Kultury, Sportu i Funduszy w Starostwie Powiatowym w Suchej Beskidzkiej (sekretarz komisji).

Poniżej przedstawiamy informacje o tegorocznych laureatach:

Szkoła Muzyczna I stopnia w Suchej Beskidzkiej

Szkoła Muzyczna I stopnia w Suchej Beskidzkiej rozpoczęła działalność 1 września 2012 r. na mocy uchwały Rady Miejskiej w Suchej Beskidzkiej podjętej 31 lipca 2012 r. Stało się to po wyrażeniu zgody przez ministra kultury na zawarcie z gminą porozumienia dotyczącego prowadzenia placówki. Dyrektorem szkoły od momentu jej powstania jest mgr Renata Trybała.
Szkoła Muzyczna I stopnia w Suchej Beskidzkiej, prowadzona przez samorząd gminy Sucha Beskidzka i będąca szkołą publiczną bezpłatną, jest odpowiedzią na potrzeby mieszkańców regionu w zakresie kształcenia muzycznego. O przyjęcie do niej mogą ubiegać się dzieci w wieku od 6 do 16 lat. Nauka jest prowadzona w dwóch cyklach: 4-letnim i 6-letnim. Do klasy w cyklu 6-letnim przyjmowane są dzieci w wieku od 6 do 10 lat, a do klasy w cyklu 4-letnim uczniowie w wieku od 8 do 16 lat. Szkoła prowadzi naukę gry na następujących instrumentach: fortepian, organy, skrzypce, wiolonczela, gitara, akordeon, flet poprzeczny, klarnet, saksofon, trąbka, puzon, tuba i perkusja. W ostatnich latach liczba uczniów oscyluje w granicach ok. 250.
W Szkole Muzycznej działają: szkolna orkiestra smyczkowa, orkiestra dęta, orkiestra gitarowa, combo jazzowe oraz zespoły kameralne (np. puzonowy, fletowy, fortepianowy). Na przestrzeni ponad dziesięciu lat działalności szkoły jej uczniowie byli doceniani, wyróżniani i nagradzani na wielu przeglądach i konkursach muzycznych, także ogólnopolskich, co najlepiej świadczy o wysokim poziomie nauczania i kwalifikacjach zatrudnionej kadry. Wśród tych osiągnięć warto wymienić m.in. pierwsze miejsce w II Ogólnopolskim Konkursie Wiolonczelowym Cellolove w Krakowie, tytuł laureata IV Ogólnopolskiego Konkursu w ramach Festiwalu „W barokowym stylu” dla skrzypków, altowiolistów, wiolonczelistów, kontrabasistów, gitarzystów oraz zespołów kameralnych, drugie miejsca w II Ogólnopolskim Konkursie Skrzypiec i Altówki Antoniego Cofalika Sułkowice, III Ogólnopolskim Konkursie „Młodzi Artyści na Zamku Suskim”, V Międzyszkolnym Konkursie „Moja muzyka jest we mnie” w Skawinie i III Międzyszkolnym Konkursie Pianistycznym dla uczniów klas Fortepianu Dodatkowego w Pałecznicy i in.
Przy szkole działa także Suska Orkiestra Zamkowa, w której skład wchodzą uczący w niej nauczyciele.

Szkoła Muzyczna I stopnia w Suchej Beskidzkiej, celem aktywizowania uczniów do nauki i podnoszenia jakości pracy, organizuje corocznie szereg konkursów wewnątrzszkolnych. Jest również organizatorem konkursu o zasięgu ogólnopolskim „Młodzi Artyści na Zamku Suskim”, adresowanego do uczniów klas skrzypiec i wiolonczeli szkół muzycznych I stopnia. Konkurs odbywa się w suskim zamku, spotykając się z coraz większym zainteresowaniem środowisk muzycznych z całego kraju. Dotychczas odbyło się pięć edycji konkursu, a w 2023 r. wzięło w nim udział 104 uczestników.
Szkoła ściśle współpracuje z lokalnymi samorządami i innymi placówkami edukacyjnymi i kulturalnymi z Suchej Beskidzkiej i pobliskich miejscowości. Współpraca polega m.in. na organizacji koncertów w celu propagowania działalności szkoły, z okazji świąt narodowych, specjalnych imprez lokalnych, a także koncertów edukacyjnych w szkołach, celem pozyskiwania kandydatów do szkoły muzycznej.
Szkoła jest jedyną placówką tego typu w powiecie suskim, z tego powodu uczęszczają do niej nie tylko uczniowie z Suchej Beskidzkiej, ale również z okolicznych gmin. Przez ponad dziesięć lat swojego istnienia wpisała się już na trwałe w krajobraz kulturalny miasta i regionu, a liczne osiągnięcia jej wychowanków i uzyskana renoma świadczą o tym, jak ważną pełni rolę w kształceniu i wychowaniu utalentowanej muzycznie młodzieży z obszaru Podbabiogórza.

Zespół Regionalny „CIEŚLICA”

Zespół Regionalny „CIEŚLICA” działa od stycznia 2017 roku przy Babiogórskim Centrum Kultury im. dr Urszuli Janickiej-Krzywdy w Zawoi. Od początku istnienia reprezentuje Podbabiogórze i prezentuje jego folklor na licznych przeglądach i konkursach folklorystycznych, niejednokrotnie zajmując na nich czołowe miejsca. Występuje nie tylko w Polsce, ale i za granicą – koncertował już m.in. w Czechach, Belgii (występ na zaproszenie Cercle Culturel Belgo-Polonais asbl w Charleroi z okazji rocznicy obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości w 2018 r.), Macedonii (Międzynarodowy Festiwal „OHRID DANCES” w Strudze i Ochrydzie w 2019 r.), Czarnogórze (Międzynarodowy Festiwal “MONTENEGRO FEST” w Budvie w 2022 r.) oraz na Węgrzech (26. Międzynarodowy Festiwal Tańca Ludowego w Mohacsu w 2023 r.).
Kierownikiem zespołu jest Dorota Marek, a kierownikiem muzycznym – Wojciech Kubasiak.
Do największych sukcesów zespołu należą I miejsca zajęte w prestiżowych konkursach i przeglądach folklorystycznych: 48. i 50. Karnawale Góralskim w Bukowinie Tatrzańskiej (męska grupa kolędnicza; 2020, 2024), 52. i 54. „Sabałowych Bajaniach” w Bukowinie Tatrzańskiej (żeńska grupa śpiewacza; 2018, 2020), „Żywieckich Godach” w Żywcu (męska grupa kolędnicza; 2021, 2023, 2024), 37. Konkursie Muzyk, Instrumentalistów, Śpiewaków Ludowych i Drużbów Weselnych DRUZBACKA (żeńska grupa śpiewacza; 2019).
„Cieślica” zajmowała także I miejsca w 5. i 7. edycji konkursu “Kultura i folklor Podbabiogórza” w 2018 i 2020 r. oraz w „Podbabiogórskich Posiadach” (żeńska grupa śpiewacza; 2017, 2018, 2023, a także męska grupa śpiewacza; 2021) i „Babiogórskich Podłazach” (męska grupa kolędnicza; 2024). Z wyżej wymienionych oraz innych imprez niejednokrotnie przywoziła także nagrody za zajęcie II i III miejsc i wyróżnienia.

Zespół Regionalny „CIEŚLICA” tworzą miłośnicy i pasjonaci folkloru Górali Babiogórskich. Głównym celem jego działalności jest utrzymanie, promowanie i rozpowszechnianie tradycyjnej muzyki, tańca i śpiewu spod Babiej Góry. Podczas swoich występów „CIEŚLICA” przedstawia autentyczne tańce, muzykę, pieśni oraz podbabiogórską obrzędowość. W tańcach dominują żywiołowe obyrtki, polki, a także walce czy tańce korowodowe.
Zespół występuje w tradycyjnych babiogórskich strojach, charakterystycznych dla tego obszaru, które zostały zrekonstruowane na podstawie badań etnograficznych oraz starych fotografii.
Działalność zespołu, i jego liczne występy na scenach polskich i zagranicznych przyczyniają się w znaczący sposób do promocji naszego regionu.
„CIEŚLICA” jest także inicjatorem góralskich mszy świętych, odprawianych w każdą drugą niedzielę miesiąca w kościele parafialnym pw. św. Klemensa w Zawoi Centrum.

Stanisław Bednarz

Stanisław Bednarz (ur. 1958) jest absolwentem Wydziału Geologii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W trakcie działalności zawodowej pracował m.in. jako asystent w Zakładzie Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (1982-1985). Pracował też w urzędach miast Rabka i Jordanów, a w l. 2000-2013 był zatrudniony w Starostwie Powiatowym w Suchej Beskidzkiej, pełniąc funkcje Naczelnika Wydziału Inwestycji i Rozwoju (następnie Wydziału Inwestycji i Drogownictwa) oraz geologa powiatowego. Od 2013 r. prowadzi własną działalność gospodarczą z zakresu geologii.
Poza pracą zawodową S. Bednarz jest osobą od wielu lat angażującą się w życie społeczne Jordanowa, pasjonatem historii i dziedzictwa kulturowego tego miasta i regionu. Był skarbnikiem, a od 2006 r. pełni funkcję prezesa Towarzystwa Miłośników Ziemi Jordanowskiej. Jest założycielem i redaktorem kwartalnika „Echo Jordanowa” i autorem wielu zamieszczonych w nim artykułów, a także szeregu innych publikacji, wśród których warto wymienić m.in. „Monografię Miasta Jordanowa” (2014), której był inicjatorem i współautorem, niedawno wydaną książkę „Jordanów odkrywany na nowo – wędrówki i opowieści”, czy szereg artykułów historycznych i geologicznych (np. na temat osuwisk góry Przykiec) zamieszczanych m.in. w „Zeszytach Geologicznych AGH”, kwartalniku PAN „Chrońmy Przyrodę Ojczystą” i wydawanych przez Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich „Roczniku Babiogórskim” i „Kalendarzu SGB”. Sam także gromadzi historyczne dokumenty i archiwalia.
S. Bednarz, współpracując z jordanowskim ośrodkiem kultury, jest organizatorem licznych seminariów i wystaw poświęconych historii Jordanowa i jego okolic, zapraszając na nie małopolskich regionalistów i osoby ze świata nauki, związane m.in. z Politechniką Krakowską. Sam także przygotowuje i wygłasza liczne prelekcje, głównie dla mieszkańców Jordanowa i uczniów jordanowskich szkół. S. Bednarz od lat angażuje się czynnie także w inne działania mające na celu dbanie o pamięć historyczną swojego regionu, takich jak stawianie pomników i umieszczanie tablic pamiątkowych, a ostatnio dzięki jego inicjatywie i zaangażowaniu w zrewitalizowanych pomieszczeniach zabytkowego budynku dawnego jordanowskiego sądu została zorganizowana Izba Historii Miasta Jordanowa.

Dzięki swoim publikacjom i licznym innym inicjatywom Stanisław Bednarz od wielu lat promuje swoje miasto – Jordanów i cały region Podbabiogórza. Posiada niepodważalne zasługi w kształtowaniu historycznej świadomości mieszkańców miasta, w tym uczniów miejscowych szkół, a także osób przygotowujących prace magisterskie i doktorskie na temat regionu, którym zawsze chętnie udziela pomocy oraz wskazuje i w miarę możliwości udostępnia odpowiednie materiały źródłowe. Jest postacią cenioną nie tylko w środowisku lokalnym. Za swoją działalność społeczną został w 2008 r. odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi, w 2014 r. – Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 2018 r. – Złotym Krzyżem Zasługi. Ponadto w 2017 r. otrzymał regionalne odznaczenie Laur Babiogórski stopnia podstawowego, a w 2022 r. – stopnia szczególnego.

Tadeusz Uczniak

Tadeusz Uczniak urodził się w 1943 r., jest absolwentem Studium Nauczycielskiego i Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie oraz tamtejszego Studium Podyplomowego. Pracował w szkołach w Chrzanowie, Sidzinie (jako dyrektor szkoły) i Bystrej oraz w Technikum Rachunkowości Rolnej i Zespole Szkół im. bł. ks. P. Dańkowskiego w Jordanowie, a także w Liceum Ogólnokształcącym w Jordanowie. Przez trzynaście lat pełnił funkcję dyrektora Państwowego Domu Wczasów Dziecięcych w Sidzinie.
T.Uczniak jest przewodnikiem beskidzkim, oprowadza także po skansenie w Sidzinie. Od wielu lat bardzo mocno angażuje się w popularyzację historii i kultury swojej „małej ojczyzny”. Jest autorem wielu opracowań i artykułów na ten temat, począwszy od opowieści zamieszczonych w „Zbiorze legend z Bystrej i Sidziny”, poprzez badanie i opracowywanie strat wojennych w Bystrej i Sidzinie podczas obu wojen światowych, czy historii Ochotniczej Straży Pożarnej w Bystrej Podhalańskiej, po opracowania i artykuły publikowane w Biuletynie Samorządowym Gminy Bystra-Sidzina. Wśród ważniejszych publikacji jego autorstwa warto wymienić m.in. „Dzieje wsi Bystra w świetle źródeł i ludowej tradycji”, wydaną przez gminę Bystra-Sidzina publikację „Sytuacja mieszkańców Sidziny i okolicznych miejscowości podczas I wojny światowej w kronikarskim ujęciu”, czy najnowsze opracowanie wydane w 2023 r. nakładem Wydawnictwa Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy w Krakowie „Posługa ks. proboszcza kan. Jana Ryszarda Bednarczyka w parafii św. Marcina w Bystrej Podhalańskiej w latach 1988-2008”.
T. Uczniak od wielu lat współpracuje z gminą Bystra-Sidzina, służąc swą wiedzą i zbiorem dokumentów archiwalnych, pozyskanych z różnych źródeł. W 2020 r. przyczynił się do wzniesienia pomnika na terenie cmentarza komunalnego w Bystrej Podhalańskiej, który upamiętnia mieszkańców tej miejscowości poległych w latach 1914-1920, a w 2023 r. brał udział w przygotowaniu materiałów i opracowaniu tablicy informacyjno–turystycznej, zawierającej zarys dziejów Bystrej Podhalańskiej oraz zaktualizowane informacje o wsi.

Tadeusz Uczniak jest osobą bardzo aktywną i zaangażowaną społecznie (jest m.in. członkiem zarządu Stowarzyszenia Tradycja i Natura w Bystrej-Sidzinie i członkiem Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”, instruktorem ZHP), a przy tym powszechnie cenioną i lubianą. Warto dodać, że jest też świetnym gawędziarzem i człowiekiem o wielkim poczuciu humoru, a także autorem piosenek i laureatem licznych konkursów literackich. Jego długoletnia i wszechstronna działalność na różnych polach bez wątpienia wywierała i wywiera duży wpływ na pielęgnowanie i popularyzację historii i kultury gminy Bystra-Sidzina i całego regionu Podbabiogórza zarówno wśród mieszkańców, jak i odwiedzających nasz region gości.

***